رضا کدخدازاده: عضو هیئت تحریریه
انتخابات دوره پنجاه و هشتم ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا در روز هشتم نوامبر سال ۲۰۱۶ میلادی برابر با سه شنبه ۱۸ آبان ۱۳۹۵ برگزار خواهد شد تا چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا در طی فرآیند خاص و تقریبا طولانیای که انتخابات این کشور دارد برگزیده گردد. در حالت عادی گمانه زنی و پیشبینی برای انتخاباتی که بیش از یک سال به زمان آن باقی مانده است کمتر صورت میپذیرد اما شرایط ویژه این کشور خاصه پس از جنگ جهانی دوم و جنگ سرد، انتخابات این کشور را دارای اهمیت بسیاری در دنیا کرده است که باعث میشود کنشگران عرصه بینالملل زودتر به گمانهزنی در مورد آن اقدام نمایند.
انتخابات در ایالات متحده آمریکا در زمانی که رئیس جمهور دوره قبل حضور ندارد از پیچدگی مضاعفی برخوردار می شود. از سال 1945به بعد و پس از فرانکلین روزولت که در چهار دوره متوالی به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد، متمم بیست و دوم قانون اساسی ایالات متحده تصویب شد مبنی بر اینکه فردی بعد از دو دوره ریاست جمهوری پیاپی نمیتواند برای سومین بار انتخابات شرکت کند. باراک اوباما رئیس جمهور فعلی به دلیل این محدودیت نمیتواند حضور داشته باشد که این امر انتخابات آتی را دشوارتر میکند.
آنچه که تاکنون به نظر میرسد این است که کاندیدای اصلی حزب دموکرات هیلاری کلینتون باشد در صورتی که در حزب رقیب، حزب جمهوریخواه تاکنون از پانزده کاندیدا نامبرده میشود که باید ابتدا در رقابت مقدماتی شرکت کنند و در نهایت یک نفر از آنها به مرحله نهایی انتخابات راه پیدا کند.
اصطلاح خاورمیانه اولین بار توسط آلفرد ماهان مورخ آمریکایی در سال 1902 میلادی به کار برده شد که در ابتدا یک اصطلاح جغرافیایی بود که وجه تسمیه آن نگریستن به این منطقه جغرافیایی از جانب اروپا بود. پس از جنگ جهانی اول منطقه خاورمیانه به دلایل مختلفی دارای اهمیت بسزایی در عرصه روابط بینالملل گردید. مساله خاورمیانه برای ایالات متحده آمریکا پس از جنگ جهانی دوم و به خصوص بعد از اعلام موجودیت کشور اسرائیل در سال 1948 دارای اهمیت بسیاری در سیاست خارجه این کشور شد تا جایی که برای حل مشکل اعراب و اسرائیل که ممکن بود به نابودی کل منطقه بینجامد، آمریکا را مجاب کرد که یکی از موفقترین دیپلماتهای خود را به همراه یک جت اختصاصی برای حل این معضل اختصاص دهد. همچنین با توجه به منافع سنتی آمریکا در این منطقه، به نظر میرسد خاورمیانه تا سالیان بسیاری اهمیت خود را از دست ندهد. بسیاری از ناظران بینالمللی اعتقاد دارند حتی با کم شدن ارزش نفت، منطقه خاورمیانه باز هم دارای شرایط ویژهای است که آمریکا به راحتی از آن چشمپوشی نخواهد کرد. با توجه به اهمیت این منطقه در سیاست خارجی آمریکا، خاورمیانه همواره نقش مهمی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا داشته که هر گونه غفلت از آن ممکن است به از دست دادن ریاست جمهوری برای هر یک از دو حزب مدعی شود. اتفاقی که در سال 1980 میلادی برای حزب دموکرات با ریاست جمهوری جیمی کارتر به دلیل ناتوانی در بحران مربوط به سفارت آمریکا در ایران افتاد.
با توجه به آنچه در بالا گفته شد و شرایط بحرانی خاورمیانه، میتوان گفت در انتخابات پیش روی ایالات متحده آمریکا مساله خاورمیانه در صدر برنامههای دو حزب در سیاست خارجه خواهد بود.
به نظر میرسد حزب جمهوری خواه بیشترین حمله به حزب مستقر را در عملکرد ضعیف دولت در حفظ ثبات در خاورمیانه داشته باشد.
مساله هستهای ایران، داعش و بحران یمن، موارد مهم حال حاضر خاورمیانه برای دولت فعلی است که نقش مهمی در آینده حزب دموکرات خواهد داشت. بحران یمن با توجه به اینکه یک طرف آن کشور عربستان قرار دارد که نشان داده در فرمان بردن از آمریکا سرسختی چندانی نشان نمیدهد، به نظر میرسد مشکل کمتری برای دولت آمریکا ایجاد نماید. مساله داعش هم با توجه به اینکه آمریکا با تمام توان برای مقابله با آن ورود پیدا نکرده نشان میدهد که به آن به عنوان ابزاری در برابر کشورهای منطقه در آینده حساب میکند و بسیاری از ناظران هم حل آن را در ارتباط مستقیم با مساله هسته ای ایران میدانند. در روزهای گذشته گفته شد که آمریکا علیرغم داشتن اطلاعات کامل از جابجایی لجستیکی داعش در عراق که میتوانست به راحتی با حملات هوایی آنها را نابود کند این کار را انجام نداد که عدم انجام این کار در صدق مطلب فوق جلوه مینماید.
اما آنچه که به نظر میرسد این است که مذاکرات هستهای ایران نقش اصلی در مسائل مربوط به خاورمیانه در انتخابات آتی آمریکا را داراست. به نتیجه نرسیدن مذاکرات هستهای در دولت اوباما بهترین خبر برای حزب جمهوریخواه در آستانه انتخابات میباشد که از ماههای گذشته جمهوریخواهان کنگره تحرکات زیادی را در راستای این مهم انجام دادهاند. از سویی به نتیجه رسیدن در مذاکرات هستهای با ایران برگ برندهای برای حزب دموکرات خواهد بود. مساله ای که اگر دولت اوباما به خوبی از آن گذر کند حل بسیاری از مشکلات خاورمیانه خاصه مساله داعش را در مدت باقیمانده تا انتخابات آتی راحتتر حل خواهد کرد تا حزب دموکرات در انتخابات دست بالا را در سیاست خارجه داشته باشد.
تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل