Developed in conjunction with Joomla extensions.

تحلیل حمله موشکی آمریکا به سوریه در دو سطح تحلیل خرد و کلان

رامتین رضایی: عضو هیئت تحریریه

اصابت 59 موشک کروز توماهاوک ناوگان نیروی دریایی آمریکا در مدیترانه به پایگاه هوایی الشعیرات درحومه شهر حمص به عنوان دومین پایگاه هوایی مهم این کشور در روز جمعه به مهمترین سوژه خبری تمامی رسانه های جهان تبدیل گردید.
حملات موشکی روز جمعه آمریکا به سوریه نخستین عملیات نظامی آمریکا از زمان حضور دونالد ترامپ رییس جمهور جدید این کشور به شمار می رود. هر چند که این اقدام نظامی از جنبه های مختلف و متفاوتی قابل تحلیل است اما اهداف اعلانی این عملیات بیش از هر چیز نشان دهنده نوعی تداوم یا به دیگر سخن احیای راهبرد کلان آمریکا از زمان پایان جنگ سرد تا به امروز است.
اتهام استفاده حکومت بشار اسد از سلاح شیمیایی بر علیه مردم غیرنظامی سوریه در استان ادلب علت و انگیزه اصلی این اقدام نظامی از سوی محافل و تریبون های رسمی آمریکا  عنوان گردیده است. در واقع دو اصل مهم و اساسی در سیاست خارجی و اقدامات نظامی که آمریکا در دوران پس از جنگ سرد بلا استثناء به آنها استناد نموده عبارتند از:1-مقابله با توسعه و تکثیر سلاح های کشتار جمعی و 2- مداخله بشر دوستانه. دکترین نظم نوین جهانی بوش اول ،دکترین کلینتون و دکترین بوش پسر همگی بر این دو مسئولیت و وظیفه ایالات متحده در سیاست خارجی صحه گذاشته اند . اسناد شورای امنیت ملی آمریکا بر چنین وظیفه و راهبرد کلانی برای آمریکا تاکید دارد.کلیه اقدامات و عملیات نظامی آمریکا در دوران پس از جنگ سرد با یکی از این دو توجیه یا به عبارت بهتر مسئولیت تعریف شده صورت پذیرفته است.
عملیات نظامی در عراق ،هاییتی، بوسنی ،کوزوو،افغانستان و غیره به طورکلی در همین چارچوب قابل بحث بوده و در حملات موشکی به سوریه نیز مجددا به صورتی آشکار عنوان گردیده است. با عطف به این راهبرد کلان در دکترین نظامی و امنیتی آمریکا در حوزه سیاست خارجی می توان عملیات نظامی این کشور درسوریه را در دو سطح تحلیل داخلی یا خرد و کلان یا بین المللی مورد واکاوی قرار داد.
1-سطح تحلیل خرد
اگرچه دونالد ترامپ در دوران رقابت انتخاباتی در نطق ها و مناظرات خود مداخلات نظامی آمریکا رامورد سرزنش قرار می داد اما در عین حال به برخورد قاطعانه با دولت هایی که مخالف آمریکا قلمدادمی شوند نیز تاکید داشت. ریس جمهور تازه وارد آمریکا در روزهای آغاز به کار خود در کاخ سفید با چالش های زیادی از سوی افکار عمومی و مخالفین و منتقدین خود مواجه شده که در تاریخ ریاست جمهوری آمریکا چندان مسبوق به سابقه نیست. ترامپ نیز مانند اوباما علاقه مند است که از مسئولیت های آمریکا در عرصه امنیت بین الملل شانه خالی کند اما تفاوت موقعیت و محبوبیت وی با اوباما در داخل آمریکا آنهم در مدت زمانی کوتاه ترامپ را مجاب نمود که فرمان عملیات نظامی بر علیه سوریه را صادر کند. نیاز ترامپ به بهبود موقعیت داخلی خود وی را ناگزیر ساخت که تقاضای گروه های ذینفوذ جنگ طلب مانند نو محافظه کاران و لابی های طرفدار اسراییل را بی پاسخ نگذارد. شاید به همین دلیل سخنرانی و در مورد حمله به سوریه بسیار کوتاه و فاقد هیجان لازم به نظر رسید.
2-سطح کلان
نو محافظه کاران و جمهوری خواهان بر این باورند که در دوران ریاست اوباما بر کاخ سفید جایگاه آمریکا در عرصه جهانی به عنوان یک هژمون تنزل یافته است. هرچند که به نظر نمی رسد که جنگ طلبان نو محافظه کار علاقه زیادی به تکرار تجربه عراق داشته باشند اما به هر روی ارائه چهره ای از آمریکا در جهان به عنوان قدرت نظامی برتر که دیگران را پشت سر خود قرار دهد همواره از اولویت های راهبردی و نظامی آمریکا و نیز یک ضرورت تاکتیکی برای جمهوری خواهان و نو محافظه کاران به شمار رفته است.
حملات روز جمعه آمریکا به سوریه مورد حمایت اکثریت دولت ها خصوصا دول متحد آمریکا به صورت جدی قرار گرفت. و این همان اولویت بزرگ راهبردی آمریکا بر اساس دکترین نظم نوین جهانی است. یعنی رهبری بر جهان از طریق ایجاد ائتلاف نظامی و قرار گرفتن سایر دولت ها زیر چتر امنیتی آمریکا. به نظر می رسد پس از خروج از افغانستان و عراق پنتاگون و سایر لابی های طرفدار میلیتاریسم تمایل زیادی به احیای چهره آمریکا به عنوان قدرت نظامی برتر جهان نزد افکار عمومی دارند.
حملات موشکی آمریکا به سوریه می تواند تبعات کوتاه مدتی نیز در عرصه نبرد داخلی سوریه داشته باشد .مانند: به چالش کشیدن یا خدشه دار کردن موقعیت برتر روسیه در سوریه ،بهبود موقعیت و افزایش قدرت چانه زنی معارضین در مذاکرات آتی و نیز بهبود و ترمیم روابط آمریکا با ترکیه،عربستان و اسراییل.

تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل

 

تمامی حقوق برای مجله ایرانی روابط بین الملل محفوظ است ©2024 iirjournal.ir. All Rights Reserved

Please publish modules in offcanvas position.