Developed in conjunction with Joomla extensions.

افغانستان فقط طالبان نیست

سید مهدی موسوی کارشناس ارشد روابط بین الملل

بعد از بیست سال ، طالبان دوباره قدرت را در افغانستان به دست گرفت .آمریکایی که با وعده نابودی طالبان و افراط گرایی به افغانستان حمله کرد ، اکنون جای خود را به طالبانی می دهد که نه تنها نابود نشد، بلکه از نظر ساختاری و نظامی قوی تر و از نظر دیپلماتیک فعال تر و با برنامه تر ، بازیگردانی می کند. مضحک تر از همه ، تامین امنیت خروج نیروها و اتباع آمریکایی در لحظات آخر توسط گارد ویژه طالبان می باشد.
بی شک طالبان ، این روزها بازیگر اصلی افغانستان می باشد و بسیاری از کشورها نیز امیدوارند این گروه بتواند با تشکیل دولت به اوضاع آشفته داخلی سر و سامان دهد.
اما طالبان ، آنچنان بی رقیب و هم پیمانان آن چندان هم وفادار نیستند. این گروه از نظر ائتلاف داخلی به شدت آسیب پذیر می باشد و احتمال دارد هر لحظه گروه حقانی ساز جدایی را کوک کند. حقانی ها خطرناک ترین افراد در بین طالبان هستند و بسیاری از بمب گذاری ها و عملیات های انتحاری به وسیله این گروه و افراد آن انجام می شود . تحلیل گران ، حقانی ها را از مهمترین نقاط قوت طالبان می دانند و معتقد هستند پیروزی های این ایام طالبان نتیجه تلاش جنگجویان حقانیست .
القاعده نیز از همپیمانان طالبان می باشد ، هرجند سران طالب ، این موضوع را تکذیب می کنند . اما شواهد متعددی وجود دارد که همکاری سران طالب و القاعده را اثبات می کند . ورود ( امین الحق ) مشاور ارشد بن لادن در میان استقبال مردم به ننگرهار از نمونه های بارز این روابط می باشد . در مذاکرات فی ما بین آمریکا و نمایندگان طالبان ، جلوگیری از قدرت یابی القاعده و گروه های تروریستی مدنظر واشنگتن از جمله شروط خروج نیروهای نظامی ائتلاف آمریکایی از افغانستان بود و عدم مشارکت رهبران القاعده در تشکیل دولت ائتلافی طالبان ، چه بسا موجب آغاز جدایی این دو گروه از یکدیگر باشد.
داعش خراسان ، که شعبه فعال این روزهای دولت اسلامی شام ، در افغانستان می باشد دیگر رقیب خطرناک طالبان است . که با فراهم شدن شرایط برای این گروه بسیاری از اعضا و همفکران داعش و جریان های سلفی در عراق ، سوریه ، اروپا و آسیای میانه خود را به افغانستان رسانیده و مسلح شده اند . علی رغم انکار رهبران طالبان و سران داعش خراسان این دو گروه در مقابله با نیروه های دولتی و آمریکایی همکاری های متعددی داشته اند و اکنون نیز مدعی ایفای نقش در فرآیند سیاسی افغانستان هستند.
احمد مسعود در پنجشیر نیز با تشکیل جبهه مردمی و با هدف تشکیل دولت دمکراتیک ، سعی در مقابله با نیروهای طالبان دارد و مذاکرات چندین باره بین این دو گروه نیز ، کاری به پیش نبرده و شواهد ،حکایت از درگیری های پراکنده بین نیروهای طرفین دارد. مسعود و نیروهایش تا حدودی توانسته اند حمایت برخی کشورهای اروپایی مثل فرانسه را جلب نمایند و با توجه به سابقه مقاومت جبهه شمالی در مقابله با طالبان ، اروپا و برخی کشورهای منطقه امید زیادی به آنها بسته اند و سعی دارند از این طریق فشار را بر طالبان حفظ نمایند . شدت گرفتن درگیری بین نیروهای مسعود و طالبان ، امکان دارد شرایط را برای تقسیم افغانستان فراهم کند و موجب تغییر مرزبندی های فعلی در منطقه شود.
در این بین ، بیان یک نکته حائز اهمیت است ، بیشتر نیروها و فرماندهان میانی و میدانی طالبان دارای تفکرات سلفی می باشند و این احتمال وجود دارد که اگر طالبان به سمت آزادی های مدنی پیش رود و برای جلب رضایت داخلی و خارجی نرمش نشان دهد ، خیل عظیمی از این نیروها به داعش خراسان ملحق شوند و چه بسا حقانی ها پیش قدم این اتفاق باشند . موضوعی که خود رهبران طالبان نیز به آن اذعان دارند و علت خانه نشینی زنان شاغل و محصل افغان را می توان در این راستا تحلیل نمود. بنابراین کار آنچنان هم که فکر می کنیم ساده نیست و دلیل تاخیر در تشکیل دولت نیز همین امر می باشد.
دخالت و موضع گیری برخی کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای نیز به این اختلافات دامن می زند و هر بازیگری سعی دارد از این آب گل آلود ماهی خود را صید نماید.آمریکا ناچار به خروج از افغانستان بود ، اما بی برنامه هم خارج نشده و اهداف خود را پی ریزی کرده و مقابله با چین ، روسیه و به چالش کشیدن اروپا و ایران از جمله اهداف رهبران کاخ سفید می باشد. بهترین حالت برای آمریکا استمرار جنگ در افغانستان است و وجود گروه های متعدد مسلح شرایط را برای این امر فراهم می کند.

 

تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل

یادداشت

رضا میرزایی کارشناس ارشد روابط بین الملل
مجید نوری  عضو هیئت تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل 
مجید نوری عضو هیئت تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل
رضا میرزایی کارشناس ارشد روابط بین الملل
دکتر محمد منصورنژاد عضو هیئت مدیره انجمن علمی مطالعات صلح ایران

گفتگو

دکتر امیر هوشنگ میرکوشش در گفت‌وگو با ایلنا
دکتر امیر هوشنگ میرکوشش مدیر مسئول مجله ایرانی روابط بین الملل در گفت‌وگو با ...

مفاهیم و نظریه ها

دکتر امیر هوشنگ میرکوشش
رضا میرزایی کارشناس ارشد روابط بین الملل

مطالب پربازدید

دکتر امیر هوشنگ میرکوشش
دکتر امیر هوشنگ میرکوشش
دکتر امیر هوشنگ میرکوشش
متن سخنرانی دکتر امیر هوشنگ میرکوشش به مناسبت 18 می روز جهانی موزه و میراث ...
دکترامیرهوشنگ میرکوشش

تبلیغات

فراخوان مقاله

تمامی حقوق برای مجله ایرانی روابط بین الملل محفوظ است ©2024 iirjournal.ir. All Rights Reserved

Please publish modules in offcanvas position.