Developed in conjunction with Joomla extensions.

دکترین "سه جنگ"

زهرا شریف زاده عضو هیئت تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل

در حالی که سیاست خارجی چین به طور سنتی بر اهرم اقتصادی و دیپلماسی «قدرت نرم» به عنوان ابزار اصلی طرح قدرت تکیه می‌کند، پکن به طور فعال از مفاهیم مرتبط با عملیات اطلاعات استراتژیک به عنوان ابزاری برای تأثیر مستقیم بر فرآیند و نتایج در حوزه‌های استراتژیک رقابت استفاده می نماید.بعبارتی­جمهوری خلق چین به دنبال آن است که جایگاه مناسب خود را  در جهان  بازیابی کند اما در این مسیر موانعی وجود دارد که مهمترین مانع فعالیت های ایالات متحده در اقیانوس آرام، از جمله حمایت این کشور از تایوان است زیرا استراتژی دفاع ملی دولت ترامپ در سال 2018 تأکید می کند که چالش "بنیادی" برای امنیت ایالات متحده "ظهور مجدد رقابت طولانی مدت و استراتژیک" توسط قدرت های "تجدیدنظر طلب"، فدراسیون روسیه و جمهوری خلق چین است. علاوه بر این، این رقابت "همه ابعاد قدرت" را در بر می گیرد و مسکو و پکن "تلاش های کوتاه مدت درگیری مسلحانه را از طریق گسترش اجبار به جبهه های جدید، نقض اصول حاکمیت، سوء استفاده از ابهام و محو کردن عمدی خطوط بین اهداف نظامی و غیر نظامی دنبال می کنند و جبهه برجسته در این رقابت «جنگ اطلاعاتی[1]» است.حال این سوال مطرح است که چین چه استراتژی برای مقابله علیه ایالات متحده آمریکا اتخاذ کرده است؟برای پاسخ به سؤال تحقیق از روش کیفی در سطح تحلیلی که ابزار گردآوری کتب و اسنادمی باشد،استفاده شده است.با توجه به  عوامل متعددی، شامل تاریخ چین ، فرهنگ و فلسفه نظامی، در فرآیندهای تصمیم گیری حزب کمونیست چین در رابطه با جنگ استراتژی «سه جنگ» استراتژی جنگ اطلاعاتی چین علیه ایالات متحده است.

      بازه زمانی بین سال‌های 1839 و 1949 که در چین به عنوان «قرن تحقیر» شناخته می‌شود،با جنگ های ناعادلانه، معاهدات نابرابر، و کاهش گسترده قلمرو، از جمله از دست دادن هنگ کنگ و تایوان و جنبش های استقلال طلبانه در تبت، مغولستان، و سین کیانگ همراه بوده است اگرچه جمهوری خلق چین دوباره کنترل تبت، مغولستان داخلی و سین کیانگ را به دست گرفته اما کنترل تایوان تا حد زیادی به دلیل حمایت نظامی ایالات متحده از تایوان مانع بزرگی برای تحقق خواسته‌های جمهوری خلق چین برای متحد شدن مجدد چین ایجاد نموده است. از طرفی حزب کمونیست چین به دو دلیل عمده به دنبال تأثیرگذاری بر دنیای خارج به‌ویژه ایالات متحده است. اول حفظ قدرت حزب است و بسیاری از تهدیدات حزب و نظام سیاسی آن در حوزه اندیشه‌ها رخ می‌دهد. آنها را نمی توان با ابزارهای جنبشی شکست داد.آنچه  مهم است قانون امنیت ملی برای توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی، و سایر منافع اصلی ملی، و توانایی تضمین تداوم وضعیت امنیتی می باشد که در سال2015 تصویب شد. دوم اینکه رهبران حزب بر این باورند که ارتش آزادی بخش خلق  آنقدر ضعیف است که نمی تواند به تنهایی از حزب-دولت محافظت کندزیرا ارتش آزادی بخش خلق  انرژی زیادی را صرف بررسی قابلیت‌های خود در برابر اهداف و رقبای خود می‌کند، و آنها ناتوان شده‌اند واین امر سبب شد تا در سال 2006، کمیسیون نظامی مرکزی پی ببرند که توانایی‌های نظامی چین «با پیروزی در جنگ‌های اطلاعاتی محلی» و با انجام «ماموریت‌های تاریخی جدید» رئیس‌جمهور وقت هو جین تائو، که شامل حمایت از قدرت سیاسی حزب می‌شد، ناسازگار است.

     لذا از جنگ خلیج فارس به بعد، تحلیلگران ارتش «ادغام زمان صلح و زمان جنگ» را مد نظر قرار داده و پیروزی در جنگ، یا حداقل دستیابی به اهداف سیاسی را  به طور فزاینده ای به آمادگی های وابسته به زمان صلح دانستند و موفقیت مستلزم شکل دادن به نحوه نگرش دولت‌ها و مردم آن‌ها و همچنین مردم خود به جنگ بود. عملیات اطلاعاتی به ابعاد خارجی و داخلی نیاز داشت.به همین جهت ارتش چین استراتژی موسوم به «سه جنگ» با هدف شکل دادن به ادراکات و کنترل مسائل  از ابزارهای قانونی برای به دست آوردن برتری بر مخالفان خود استفاده می کند.

     در سال 2003، کمیسیون نظامی مرکز[2] چتر مفهومی"سه جنگ" که راهنمای عملیات اطلاعاتی برای ارتش آزادیبخش خلق است را تصویب کرد. این مفهوم بر اساس سه استراتژی تقویت کننده : استفاده هماهنگ از عملیات روانی استراتژیک، دستکاری رسانه ای آشکار و پنهان. و  جنگ قانونی طراحی شده برای دستکاری استراتژی ها، سیاست های دفاعی، و درک مخاطبان هدف در خارج از کشور می باشد.در سطح عملیاتی، «سه جنگ» مسئولیت اداره ارتباط اداره کل سیاسی ارتش آزادی بخش خلق شد که عملیات‌های مختلف سیاسی، مالی، نظامی و اطلاعاتی را انجام می‌دهد و از چهار دفتر :(1) یک دفتر رابط که مسئول عملیات مخفی متمرکز در تایوان است(2)یک دفتر تحقیقات و تحقیقات مسئول تجزیه و تحلیل امنیت بین المللی و تماس دوستانه(3) یک دفتر تبلیغات خارجی مسئول عملیات تجزیه، از جمله عملیات روانی، توسعه مضامین تبلیغاتی، و تجزیه و تحلیل حقوقی. و (4) یک دفتر دفاع مرزی مسئول مدیریت مذاکرات و توافقات مرزی تشکیل شده است .

جنگ روانی که به عنوان «جنگ ذهنی» نیز شناخته می‌شود، شامل استفاده از تبلیغات و اطلاعات نادرست برای تأثیرگذاری بر نگرش‌ها و رفتار حریف است.فعالیت‌های جنگ روانی و قانونی جمهوری خلق چین دست به دست هم داده و به شدت بر دریای چین جنوبی متمرکز شده‌اند.چین با ادعای مالکیت تاریخی، ادعای مالکیت چندین جزیره در منطقه را دارد و اعتراضات کشورهای همسایه و احکام دادگاه بین‌المللی بر خلاف آن را نادیده می‌گیرد. این منطقه دارای ذخایر نفت بکر قابل توجهی است و یک مسیر تجاری بزرگ جهانی است. به دست آوردن کنترل انحصاری بر دریای چین جنوبی کمک زیادی به چین برای دستیابی به هژمونی منطقه ای و جهانی خواهد کرد.

     جمهوری خلق چین در ابتدا از جنگ قانونی در دریای چین جنوبی با مراجعه به نهادهای حقوقی بین المللی برای مشروعیت بخشیدن به ادعاهای ارضی خود استفاده کرد. زمانی که این نهادها این ادعاها را رد کردند، جمهوری خلق چین آنها را نامشروع خواند و از پیروی از یافته های آنها خودداری کرد. این امر در نهایت مشروعیت این نهادها را تضعیف می کند و ثبات را در منطقه کاهش می دهد، زیرا کشورهای همسایه نسبت به وضعیت حقوقی دریای چین جنوبی نامطمئن تر می شوند. اگرچه ایالات متحده مستقیماً تحت تأثیر اقدامات  جمهوری خلق چین قرار نگرفته است، اما هزینه هایی را در قالب افزایش آزادی عملیات ناوبری متحمل می شود.

     فعالیت‌های جنگ روانی جمهوری خلق چین در دریای چین جنوبی عمدتاً با هدف بازدارندگی کشورهای همسایه از تجاوز به قلمرو مورد ادعای آن است. هنگامی که کشتی‌ها و هواپیماهای کشورهای همسایه به مناطق مورد مناقشه می‌آیند، با مقاومت خشونت‌آمیز چین مواجه می‌شوند، از جمله کشتی‌های جمهوری خلق چین که به قایق‌های ماهیگیری ویتنامی حمله می‌کنند، فعالیت‌های اکتشاف نفت مالزی را مختل می‌کنند، و خلبان‌های نظامی فیلیپینی را از طریق رادیو مورد آزار و اذیت لفظی قرار می‌دهند.تداوم اقدامات جنگ روانی این پتانسیل را دارد که جمهوری خلق چین فضایی را برای ادامه گسترش جزایر مصنوعی خود در منطقه فراهم کند و باعث بی ثباتی بیشتر منطقه و افزایش هزینه ها برای ایالات متحده و شرکای آن شود.

     یکی دیگر از اقدات چین جنگ نامحدود  در جنگ روانی  است همانگونه که در کتاب «جنگ نامحدود» نوشته دو سرهنگ چینی به نام‌های کیائو لیانگ [3]و وانگ ژیانگ‌سوی[4] در سال 1999  راهبردی برای چین پیشنهاد شده است تا در درگیری احتمالی با دشمن قدرتمندتری مانند ایالات متحده از آن استفاده شود.نویسندگان انواع مختلفی از روش‌های غیر متعارف را پیشنهاد می‌کنند که چین می‌تواند در درگیری احتمالی با دشمن قدرتمندتر استفاده کند از جمله:

  • جنگ سایبری: استفاده از حملات رایانه ای برای ایجاد اختلال در زیرساخت های نظامی و غیرنظامی دشمن و همچنین سرقت اطلاعات حساس.
  • جنگ اقتصادی: استفاده از ابزارهای اقتصادی برای تضعیف اقتصاد دشمن، مانند دستکاری ارز، تحریم های تجاری و محدودیت های سرمایه گذاری.
  • جنگ روانی: استفاده از تبلیغات و ابزارهای دیگر برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی دشمن و تضعیف روحیه آنها.
  • تروریسم: استفاده از حملات تروریستی برای ایجاد هرج و مرج و ترس در بین مردم دشمن.
  • جنگ نامتقارن: استفاده از تاکتیک ها و سلاح های غیر متعارف برای بهره برداری از آسیب پذیری های دشمن و اجتناب از نقاط قوت آن ها.

جنگ رسانه ای شامل استفاده از رسانه های سنتی و اجتماعی برای شکل دادن به افکار عمومی و کنترل روایت است. این می تواند شامل استفاده از رسانه های تحت کنترل دولت برای انتشار تبلیغات و اطلاعات نادرست و همچنین استفاده از حملات سایبری برای ایجاد اختلال یا دستکاری در جریان اطلاعات باشد.برخی از مثال های خاص شامل استفاده از:

  • رسانه های تحت کنترل دولت برای انتشار تبلیغات و اطلاعات نادرست و ترویج دیدگاه ها و سیاست های دولت.
  • پلتفرم های رسانه های اجتماعی برای انتشار اطلاعات نادرست و تأثیرگذاری بر افکار عمومی، مانند استفاده از ربات ها و حساب های جعلی.
  • حملات سایبری برای مختل کردن یا دستکاری در جریان اطلاعات، مانند هک کردن وب سایت های سازمان های خبری و حساب های رسانه های اجتماعی.
  • ابزارهای قانونی برای محدود کردن یا کنترل دسترسی به انواع خاصی از اطلاعات، مانند سانسور و استفاده از قوانین سختگیرانه برای کنترل رسانه ها.
  • رسانه ها برای ترویج تصویر مثبت از چین و دولت آن و در عین حال کم اهمیت جلوه دادن یا انتقاد از سایر کشورها و دولت های آنها.
  • رسانه ها برای شکل دادن به مسائل پیرامون ادعاها و اختلافات ارضی چین در دریای چین جنوبی و به چالش کشیدن اقدامات سایر کشورهای منطقه.

     همچنین جمهوری خلق چین جنگ رسانه‌ای را به روش‌های مختلفی برای تأثیرگذاری بر مخاطبان آمریکایی انجام می‌دهد. بعنوان مثال­سانسور عملی کارکنان انجمن ملی بسکتبال و غول نرم‌افزار Activision-Blizzard است، اما مهم‌ترین فعالیت چین در حنگ رسانه ای  در هالیوود می باشد و با بیش از 70000 پرده سینما یکی از بازارهای سینمایی در حال رشد در جهان است. این امر بازار را برای سرمایه گذاری خارجی بسیار جذاب کرده است.با این حال، به دلیل محدودیت‌های قانونی، سالن‌ها مجاز به نمایش تنها تعداد ثابتی از فیلم‌های خارجی در سال هستند و تنها پس از بررسی دقیق سانسورگران دولتی این امر منجر به تغییر ظریفی در محتوای فیلم ها در دهه گذشته شده است.در این راستا استودیوهای فیلمسازی ایالات متحده برای جلب رضایت خود به سانسورچیان جمهوری خلق چین، محتوای فیلم های خود را تغییر می دهند تا فرصت نمایش محصولات خود را در چین داشته باشند.

     جنگ حقوقی شامل استفاده از قوانین بین المللی و ابزارهای حقوقی برای به دست آوردن برتری بر دشمن است. این می تواند شامل استفاده از چالش های قانونی و فشار دیپلماتیک برای دستیابی به اهداف استراتژیک باشد. لذا چین سرمایه گذاری زیادی در قابلیت های جنگ سایبری کرده است همچنین از ابزارهای اقتصادی  مانند طرح کمربند و جاده[5] و طرح ساخت چین 2025. برای اعمال نفوذ مدنظر قرار داده است.جنگ حقوقی شامل استفاده از چالش های حقوقی بین المللی و فشار دیپلماتیک برای دستیابی به اهداف استراتژیک است. برخی از نمونه های خاص جنگ قانونی عبارتند از:

  • داوری بین المللی و چالش های حقوقی برای به چالش کشیدن ادعاها و اختلافات ارضی در دریای چین جنوبی.
  • فشار دیپلماتیک برای جلوگیری از به رسمیت شناختن تایوان به عنوان یک کشور مستقل دیگر کشورها.
  • قراردادهای تجاری و انگیزه های اقتصادی برای دستیابی به منابع و بازارهای دیگر کشورها.
  • ابزارهای قانونی برای به چالش کشیدن اقدامات سایر کشورها، مانند چالش های حقوقی دولت چین برای اعمال تعرفه های دولت ایالات متحده بر کالاهای چینی.
  • ابزارهای قانونی برای به چالش کشیدن اقدامات سازمان های بین المللی، مانند چالش های حقوقی دولت چین برای صلاحیت دادگاه دائمی داوری در اختلافات در دریای چین جنوبی.
  • ابزارهای قانونی برای به چالش کشیدن اقدامات شرکت های خارجی، مانند چالش های قانونی دولت چین در برابر اقدامات شرکت های خارجی فعال در چین.

     جمهوری خلق چین در تلاش است تا جایگاه واقعی خود را در جهان تثبیت نماید و احتمالاً با ایالات متحده، رقیب اصلی اش برای هژمون جهانی، برخورد خواهد کرد.در حال حاضر تلاش می‌کند با استفاده از دکترین سه جنگ خود "بدون جنگ پیروز شود". نفوذ در صنعت سرگرمی، تلاش برای مشروعیت بخشیدن به ادعاهای خود در دریای چین جنوبی، و ادامه آزار و اذیت شرکا و متحدان ایالات متحده در اقیانوس آرام بخشی از مجموعه ای از فعالیت های برنامه ریزی شده برای تضعیف عزم ایالات متحده و متحدان آن قبل از اتحاد مجدد اجباری با تایوان است به طوری که  چین  حاضر است در این راه برای دستیابی به اهداف استراتژیک از ایالات متحده هزینه بپردازد.

تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل

منابع:

Clarke,Michael(2019),” China’s Application of the ‘Three Warfares’ in the South China Sea and Xinjiang”, https://dod.defense.gov/Portals/1/Documents/pubs/2018-National-Defense-Strategy-Summary.pdf?source=GovDelivery, Published for the Foreign Policy Research Institute by Elsevier Ltd, doi: 10.1016/j.orbis.2019.02.007PP1-22.

IMR Reporter,Indian Military Review(2022),” Three Warfares Strategy”, https://imrmedia.in/china-three-warfares-strategy,pp1-6.

Martin,Major­ Morgan(2021),” China's Three Information Warfares”, https://www.usni.org/magazines/proceedings/2021/march/chinas-three-information-warfares.

Mattis,peter(2018),” China’s ‘Three Warfares’ in Perspective”, https://warontherocks.com/2018/01/chinas-three-warfares-perspective,p1-11.

Raska,Michael(2015),” China and the ‘Three Warfares’ , https://thediplomat.com/2015/12/hybrid-warfare-with-chinese-characteristics-2,pp1-7.

[1] Information Warfare

[2] Central Military Commission (CMC)

[3] Qiao Liang

[4] Wang Xiangsui,

[5] Belt and Road

یادداشت

رضا میرزایی کارشناس ارشد روابط بین الملل
مجید نوری  عضو هیئت تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل 
مجید نوری عضو هیئت تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل
رضا میرزایی کارشناس ارشد روابط بین الملل
دکتر محمد منصورنژاد عضو هیئت مدیره انجمن علمی مطالعات صلح ایران

گفتگو

دکتر امیر هوشنگ میرکوشش در گفت‌وگو با ایلنا
دکتر امیر هوشنگ میرکوشش مدیر مسئول مجله ایرانی روابط بین الملل در گفت‌وگو با ...

مفاهیم و نظریه ها

دکتر امیر هوشنگ میرکوشش
رضا میرزایی کارشناس ارشد روابط بین الملل

مطالب پربازدید

دکتر امیر هوشنگ میرکوشش
دکتر امیر هوشنگ میرکوشش
دکتر امیر هوشنگ میرکوشش
متن سخنرانی دکتر امیر هوشنگ میرکوشش به مناسبت 18 می روز جهانی موزه و میراث ...
دکترامیرهوشنگ میرکوشش

تبلیغات

فراخوان مقاله

تمامی حقوق برای مجله ایرانی روابط بین الملل محفوظ است ©2024 iirjournal.ir. All Rights Reserved

Please publish modules in offcanvas position.