رضا کدخدازاده:عضو هیئت تحریریه
تنها دقایقی پس از اعلام بیانیه توافق هستهای ایران با 1+5 در لوزان سوئیس نگذشته بود که سیل تحلیلها و بررسیها نسبت به آن در سراسر جهان جریان یافت. خیلی دور از ذهن نبود که موافقان آن را تا توافق برتر تاریخ جهان بودن بالا برده و مخالفان، آن را چونان افسار پارهای دیدند و بر آن تاختند! اما فارغ از اینگونه تحلیلهای سیاه و سفید که نسبت به توافق انجام شده صورت گرفته و همچنین تحلیلهای منطقی و فنی صورت گرفته، دو نکته مهم در این میان وجود دارد که اولی در تحلیلهای خارجی و دومی در تحلیلهای داخلی به نظر میرسد کمتر مورد توجه قرار گرفته است.آنچه که در خارج از ایران چه موافقان و چه مخالفان کمتر بدان پرداختهاند این است که اگر در سه ماه آینده دو طرف به تعهدات خود عمل کرده و توافق نهایی انجام گردد برای اولین بار است که قطعنامهای در ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل بر علیه کشوری تصویب شده اما سرانجام به جنگ و مداخله نظامی ختم نشده است. اولین بار در سال 1955 بود که سازمان ملل قطعنامهای در ذیل فصل هفتم منشور بر علیه کرهشمالی صادر کرد که در نهایت منجر به جنگ شد. پس از آن در سال 1973 بر علیه لیبی،1991 آنگولا، 1992 یوگوسلاوی سابق، 1993 سومالی، 1994 روآندا، 1999 بر علیه کشورهای افغانستان، تيمور شرقي، كنگو، سيرالئون، 2002 عراق، و 2004 هائیتی، همگی منجر به جنگ و مداخله نظامی گردید. در سال 2006 برای اولین بار قطعنامهای بر علیه ایران در ذیل فصل هفتم صادر گردید که از آن پس سایه جنگ همواره در منطقه پهنه عظیمی گسترد که با توجه به تحرکات اسرائیل هر لحظه احتمال وقوع جنگ، بیشتر و بیشتر می شد. وضعیتی که بدون شک بیشترین منافع سیاسی را برای اسرائیل در برداشت و منافع عظیم اقتصادی را نصیب کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس میکرد. در صورت انجام توافق نهایی در تیرماه نام ایران به عنوان کشوری که برای اولین بار در تاریخ دیپلماسی به صورت صلحآمیز و از طریق گفتگو و مذاکره توانست از قطعنامهای در ذیل فصل هفتم منشور خارج شود ثبت خواهد شد که میتواند به عنوان الگویی از صلح جهانی در اذهان ملل جهان نقش بندد.
نکته دومی که در ایران کمتر بدان پرداخت شده در جمله پایانی دکتر ظریف نهفته است:
"از دوستانی که در گذشته، چه در وزارت خارجه، چه در شورای امنیت ملی و چه در سازمان انرژی اتمی برای پیشبرد این هدف ملی کار کردهاند سپاسگذاری میکنم." اغلب دیده میشد دولتمردان اگر پیروزیای در عرصهای به دست میآوردند آن را متعلق به دولت متبوعه و حتی گاهی جریان سیاسی متبوعه خویش میدانستند تا جایی که گاهی حتی مشکلات پیش روی خود را هم به پیشینیان نسبت میدادند. اما این نوع رویکرد دکتر ظریف و سهیم کردن همه از جمله مسولین سابق در موفقیت تیم دیپلماسی وی فصل نوینی را از اخلاقمداری در عرصه سیاست داخلی و دیپلماسی نوین ایران گشود.
تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل