دكتر رامتين رضايي*
به همت مدیریت، سردبیر و اعضای محترم هیئت‌تحریریه مجله ایرانی روابط بین‌الملل نخستین شماره از پرونده ویژه‌ماه(اردیبهشت 1400) منتشر و تقدیم اساتید، دانش‌آموختگان و دانشجویان گرانقدر رشته‌های روابط بین‌الملل و علم‌سیاسی می‌گردد. مجله ایرانی روابط بین‌الملل بر آن است که از این پس به صورت ماهانه پرونده ویژه‌ای در خصوص مسائل مهم روز در عرصه روابط بین‌الملل و سیاست‌خارجی با حضور و بهره‌مندی از نظرات و تحلیل‌های اساتید، کارشناسان و پژوهشگران صاحب‌نام و بلندآوازه در عرصه روابط‌بین‌الملل تهیه و نیز دانشجویان و دانش‌آموختگان این رشته تهیه و منتشر نماید تا اندکی از دین خود به جامعه روابط بین‌الملل و علم سیاست را ادا نماید. در همین راستا از کلیه اساتید، پژوهشگران، دانشجویان و دانش‌آموختگان این حوزه دعوت می‌نماید که در پرونده‌های ویژه‌ماه-مجله ایرانی روابط بین‌الملل را با ارائه مقالات و تحلیل‌های علمی خود یاری نموده و مفتخر سازند. امید که این حرکت سرآغازی بر رشد و توسعه بیشتر علم روابط بین‌الملل در هر دو حوزه تئوری و اجرایی در کشورمان بوده و در عصر جهانی‌شدن و تخصصی‌تر شدن روزافزون روابط‌بین‌الملل تأثیرگذار و یاری‌رسان برای کشور عزیزمان بوده و سیاست‌خارجی را از مقوله‌ای صرفا جناحی و عامیانه به حوزه و مقوله‌ای دانش‌بنیان و به شدت نیازمند تخصص و متخصصان‌ویژه رهنمون سازد.
در همین راستا اولین پرونده ویژه در خصوص مذاکرات هسته‌ای جاری وین پایتخت کشور اتریش تقدیم به علاقه‌مندان فرهیختگان معزز و بزرگوار با پیش درآمد ذیل ارائه می‌گردد. امید که در این مسیر با یاری یکتای بی‌همتا خدمتگزار شایسته‌ای باشیم.
* دبیر علمی پرونده ویژه ماه
پرونده‌هسته‌ای که تقریبا دو دهه به طور کامل سیاست‌خارجی و بعضا داخلی خصوصا از جنبه تبعات اقتصادی را به خود معطوف داشته است با پایان دوران چهار‌ساله و سراسر تحریم‌های رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، دونالد‌ترامپ و ورود تیم جدید به کاخ‌سفید به رهبری جوزف‌بایدن به نظر می‌رسد که به مرحله جدیدی ورود نموده و اراده‌ای هر‌چند ضعیف برای احیای برنامه جامع‌اقدام موسوم به برجام پدیدار گشته است.
در این میان توجه به دو نکته اساسی که مذاکرات کنونی برای احیای برجام را از مذاکرات سال 2015 معطوف به ایجاد این توافق‌نامه مجزا و مستثنی می‌سازد حائز اهمیت جدی در تحلیل است. نخست اینکه شرایط به شدت متحول شده و به عبارت بهتر بسیار پیچیده و درهم‌تنیده کنونی با سال 2015 و حتی ماقبل آن بسیار متفاوت به نظر می‌رسد. هم‌اکنون با وجود نزدیک به 1500 تحریم از دوران ریاست‌جمهوری دونالد جی ترامپ بر علیه جمهوری اسلامی‌ایران که بسیاری از آنها از جمله تحریم‌نفتی در چارچوب قانون مبارزه با تروریسم وضع گردیده، بر روی میز کار دفتر رئیس‌جمهور فعلی آمریکا به شدت سنگینی می‌کند. از طرفی دیگر مخالفت‌های بسیار جدی در داخل و خارج از آمریکا با بازگشت به توافق‌هسته‌ای شرایط را بیش از پیش دشوار نموده است، تا آنجا که اسرائیل صراحتا از تهدید نظامی بر علیه تاسیسات‌هسته‌ای ایران در صورت احیای برجام سخن می‌گوید. اما مساله‌ای که موضوع را دشوارتر ساخته صراحت دولت جو‌بایدن به مذاکره و گفتگو و توافق با ایران فراتر از پرونده‌هسته‌ای مانند، برنامه‌موشکی، نفوذ‌منطقه‌ای و حقوق‌بشر است که البته با مشروط شدن بازگشت ایران به تعهدات‌برجامی میدان دیپلماسی را به نمایشی از ابهامات مبدل ساخته است.
همچنین در داخل ایران نیز ترور دانشمند‌هسته‌ای، تصویب قانون لغو‌تحریم‌ها، حوادث نطنز و تأکید ایران بر لغو تمامی تحریم‌ها عملا احیای برجام را در پرده‌ای آهنین از ابهام و تردید پیچیده کرده است. در این پرونده ی ویژه در پی آن هستیم که با بهره‌گیری تحلیل‌های کارشناسان و اساتید در دو بخش مقالات کوتاه و گفتگو به تبیین دقیق‌تر و پیش‌بینی قابل قبولی از روند فعلی مذاکرات در پایتخت موسیقی کلاسیک‌جهان و آینده احتمالی توافق‌هسته‌ای دست یابیم.
تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل
