همسایه ی طماع شمالی

سید قائم موسوی دکتری علوم سیاسی

در خبرها آمده که اولیانوف دیپلمات روسی در مورد مذاکرات برجامی و مشخصا سانتریفیوژهای سایت های هسته ای ایران نظر شاقی ارائه داده است. وی گفت در این مورد دو راه وجود دارد؛ یکی انتقال آنها به خارج از کشور و دومی، مهر و موم آنها در انباری در ایران زیر نظر آژانس بین المللی اتمی.به صورت کلی در روند این دور از مذاکرات نوع تعامل و ادبیات روس ها در مواجهه با چند و چون مذاکرات فراتر از چارچوب همکاری یا رایزنی بوده و بیشتر به شمایی از ادبیاتی آمرانه و پدرسالارانه پهلو می زد.

معلوم نیست سینه چاکان استراتژی نگاه به شرق؛ همان هایی که برجام را به ترکمن چای تشبیه می کردند و از هیچ قدمی برای ناکامی آن دریغ نکردند، این مواضع را چگونه تحلیل می کنند؟!آیا آنها هنوز هم در ورطه ی سیاستِ کور غرب ستیزی و دلبندی به شرق، منافع ملی ایران را ذبح خواهند کرد.

آقای باقری هم گفت که ایران به چیزی کمتر از برجام 2015 رضایت نخواهد داد. همان چیزی که برای نافرجامی اش، سنگ تمام گذاشته بودند. امری که شباهتی به مذاکرات نفتی 1933 ایران و انگلیس پیرامون امتیار نفتی دارسی دارد، در آن مذاکرات با لجاجت رضاشاه در نهایت قرارداد بهتری منعقد نشد و سنگ بنای نهضت ملی در دهه 30 شمسی شد.

مرسوم است که حب و بغض افراطی نسبت به هر چیزی، انسان را دچار کوررنگی و بی تعادلی در دوربینی و نزدیک بینی می کند. 4 دهه است که افراط بر دوربینی تضاد با غرب و دلبستگی عارضهی نزدیک بینی عشق یک‌سویه به همسایهی شمالی، کشور را غرق در دور باطلی از افراط و تفریط کرده است.

نگارنده در یادداشتی ذکر کردم که بر فرض محال ممکن است؛ آمریکا و حتی اسرائیل زمانی بنا به هر دلیلی با ایران هسته ای کنار بیایند، اما هیچگاه روسیه،چشم دیدنِ ایران هسته ای را نخواهد داشت. ایران و روسیه سنخیت های ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیکی، ایدئولوژیکی و انرژی- اقتصادی با یکدیگر ندارند. روسیه هیچگاه متحد دیرپای ایران نخواهد شد.

ایرانِ مطلوب روسیه، ایرانی ضعیف و چالش مند با غرب است تا روسیه بتواند از آن به عنوان اهرمی در توازن با غرب و چانه زنی با کشورهای منطقه بهره های لازم را ببرد. مصادیق این فکت نیز فراوان هستند از سویه های روسیه تزاری تا رگه های استعماری آن در قامت پوتین فعلی.

بهترین سناریو برای یک کشور مستقل، داشتن توازن رفتاری و مهارت شناوری میان قطب های بین المللی قدرت برای تامین منافع ملی خود می باشد اما تردید نداشته باشید که امکان تعامل و کم هزینه کردن استراتژی های منطقه ای بین المللی با غرب به‌ مراتب آسان تر از شرق است.

تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل