تفاوت های دو مشاورامنیت ملی دونالد ترامپ

اکبرمختاری کارشناس امور آمریکا

جایگاه متغیر شخصیت در روند تصمیم گیریها اگرچه در کشورهای درحال توسعه و جهان سوم قدرتمندست لیکن نمی توان جایگاه این متغیر را در سیاست خارجی کشورهای توسعه یافته بطور کامل نادیده گرفت.
اگرچه در دولتهای بزرگ تصمیم نهایی را سیستم میگیرد لیکن افراد با نگرشهای متفاوت می توانند در جهت گیری استراتژی ها و تصمیم سازی برای آینده نقش مهمی را ایفا نمایند.در ایالات متحده نیز بعنوان قدرت هژمون در عرصه نظامی در ساختار فعلی نظام بین الملل اگرچه سیستم نقش نهایی را در تصمیم سازیهای سیاست خارجی بازی میکند لیکن افراد با نگرشهای متفاوت قطعا از تاثیرگذاری لازم برخوردار خواهند بود.دونالد ترامپ پیش از ورود به کاخ سفید فردی را بعنوان مشاور امنیت ملی خویش برگزید که  از ویژگی های خاصی برخوردار بود ویژگی هایی که از یکسو نظر ترامپ را به او جلب کرد و از سویی واکنش منفی نخبگان سیاسی در واشنگتن را سبب ساز گردید.مایکل فلین سپهبد بازنشسته درحالی پس از یکماه از پست مهم مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ کنار رفت که پیش از آن چنین جابجایی زودهنگامی در سپهر سیاسی ایالات متحده سابقه نداشته است.بواقع سوال مهمی که مطرح میگرداینست که چرا چنین کناره گیری و استعفایی رخ داد و نکته دیگر جانشین فلین، ژنرال مک مستر چه تفاوتهایی با سلف خویش را داراست و در نهایت چه تاثیری این تغییر می تواند بر نوع برخورد سیاسی ترامپ با ایران داشته باشد؟
مایکل فلین از ابتدای انتصابش به مقام مشاور امنیت ملی آمریکا سبب نوعی نگرانی در میان کنشگران سیاسی میانه رو در داخل ایران و ایالات متحده گردید چرا که فلین از ایدئولوژی ستیزه جویانه دربرابر ایران و اسلام برخوردار بود.مایکل فلین بارها از اسلام بدلیل قابلیت تندرو و رادیکال شدن بعنوان سرطان یاد کرده اگرچه او سعی کرده نگرش ضد اسلامیش را به مبارزه ایدئولوژیک با اسلام رادیکال تقلیل دهد لیکن تمایز جدی در تعاریف خویش نسبت به اسلام میانه رو و رادیکال ارائه نکرده است.نکته دوم خطرناک در مورد ایران ،همپوشان کردن نام ایران با اسلام رادیکال و مبارزه واحد امریکا با این پدیده از سوی فلین بود.نکته سوم  در مورد سپهبد بازنشسته و مشاور امنیت ملی سابق ترامپ مخالفت جدی او با برجام بوده است.تضاد فکری فلین با سیاستهای ایران آنچنان بود که وی در حادثه مرگ سفیر امریکا در بنغازی لیبی نیز بدنبال ردپای ایران بجای حمله تروریستی شورشیان لیبی و تروریست های داعش بود.
 آنچه سبب کناره گیری وی گردید روابط پنهانی او با سفیر روسیه و سمپاتی او نسبت به روسیه پوتین بود جاییکه او از بهبود روابط با روسیه و کاهش تحریمهای این کشور از سوی آمریکا استقبال می کرد.بهرحال افشای ارتباطات پنهانی مایکل فلین با روسیه سبب برکناری محترمانه یا به تعبیری استعفای او شد.این درحالیست که باز دونالد ترامپ برای جانشینی وی از یک ژنرال سه ستاره کارکشته بنام مک مستر استفاده کرده است.ژنرالی که تفاوتهای جدی با فلین در موارد مختلف بخصوص  روسیه و ایران و در کل منطقه خاورمیانه دارد.اولین تفاوت جدی ژنرال مک مستر با فلین را میتوان در نوع نگاهشان به حوادث سیاسی و امنیتی دانست.مایکل فلین در نگاهش به رخدادهای سیاسی و امنیتی نگاهی ایدئولوژیک داشت درحالیکه نگاه مک مستر نگاهی کاملا پراگماتیک و عمل گرایانه است.بعنوان مثال در مورد اسلام نوع نگاه فلین خاص و تعارضی بود درحالیکه مک مستر نگاه کارشناسی اش برنگاه ایدئولوژیک می چربد.در مورد روسیه نگاه فلین مثبت بود در حالیکه مک مستر به روسیه و چین و حتی ایران به عنوان سه چالش جدی سیاست خارجی آمریکا می نگرد.مایکل فلین نوعی ارتباط ویژه و خاص با شخص دونالد ترامپ داشت طوریکه قصد تاثیرگذاری بر تغییر دیدگاه او در جهت عملیاتی سازی استراتژی خویش را داشت درحالیکه ژنرال مک مستر به خرد جمعی و نظرات تیمی بیشتر اهمیت میدهد و به آنچه درست باشد معتقدست نه آن چیزی که ترامپ و حلقه محدودش باوردارند.نکته دیگر مک مستر استراتژیستی تمام عیارست و کارنامه وی در جنگ های عراق و افغانستان و مشاوره های تاثیرگذار به پنتاگون و حضور موفقش در عملیات توفان صحرا در عراق  براین موضوع صحه میگذارد.و از همه مهم تر در موردژنرال مک مستر، نوعی اجماع حزبی میان نخبگان سیاسی چه از حزب جمهوریخواه و حتی در میان دموکراتها وجود دارد و این خود ضریب نفوذ تصمیمات مک مستر و همکارانش را بالا میبرد درحالیکه نخبگان سیاسی در واشنگتن نسبت به فلین اعتماد لازم را نداشتند.در مجموع ژنرال مک مستر اگرچه در کلام نسبت به فلین سخنان مخاطره آمیزش نسبت به ایران کمتر بوده است لیکن تصمیماتش را باید مهمتر ارزیابی کرد چرا که تصمیمات مک مستر بعنوان مشاور امنیت ملی دولت ترامپ جاییکه رابطی میان نهادهای امنیتی و اطلاعاتی و نظامی با یکدیگر و رییس جمهورست در واشنگتن از نفوذ جدی برخوردار خواهد بود چرا که از پشتوانه و حمایت حزبی بطور کامل برخوردار خواهند بود.


تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل