فریدونمجلسی در گفتگو با مجله ایرانی روابط بینالملل
فریدونمجلسی تحلیلگر برجسته مسائل سیاست و روابط بینالملل و دیپلمات و روزنامهنگار پیشین کشورمان در گفتگو با مجله ایرانی روابط بینالملل در خصوص سیاستخارجی و رویکرد دولت جوبایدن نسبت به مساله صلح اعراب و اسرائیل و معاهدههای صلحقرن و صلح ابراهیم بیان داشتند که، در تعریف کلی سیاستخارجی هر کشور بر مبنای اولویت منافعملی و حفظصلح و امنیت بینالمللی تنظیم میشود که حفظ صلح و امنیت بینالمللی نیز از لحاظ دفع زیان و شر در جهت حفظ منافعملی است. به اذعان این دیپلمات باسابقه کشورمان، در سیاست با محوریت قدرت، حفظ منافعملی تامین میشود که ممکن است در شرایطی کمتر (مظلومیت و شکست) و در شرایطی بیشتر از حقوقملی(غلبه) باشد. به باور فریدونمجلسی، محوریت قدرت در سیاست به معنی بیقانونی نیست. منافعملی اقتضا میکند که سیاست بر مبنای حقوقبینالملل و اصول و تصمیمات نهادهای مرجع مانند قطعنامههای شورایامنیت سازمان مللمتحد باشد.
فریدونمجلسی در ادامه بیان داشت که، پس از فروپاشی شوروی و تکقطبی شدن جهان، شاید سیاستمداران آمریکایی از نقش اربابجهان و احساس سلطه خشنود بودند. اما این مرجعیت بینالمللی قدرت از یکسو برای آمریکا هزینهآفرین بوده و از سویی با تجدیدقوا و بیداری قطبهای خفته مانند چین، روسیه، هند و حتی برزیل و نیز رقابت با اروپا ضمن اتحاد سیاسی و امنیتی، آمریکا را هوشیار کرده است. به باور فریدونمجلسی توجه به هزینهها از سوی ترامپ که با وجود حرفهای نبودن، خطر افزایش هزینهها خارج از ظرفیت آمریکا را از دید کاسبکارانه خود دریافت و کوشید هزینهها را به گردن متحدین ناتو و عرب بیندازد که به گفته او از حمایت ناشی از هزینههای آمریکا برخوردار بودند. اما ترامپ خواهان ادامه ابرقدرتی تکقطبی به هزینه دیگران بود. فریدونمجلسی در ادامه و در خصوص رویکرد بایدن بر این اذعان داشت، رویکرد حرفهای بایدن مبتنی بر درک پایان دوران ابرقدرتی تکقطبی است. ضمن اینکه همچون ترامپ هزینه بیش از منفعت این نقش و تشدید رقابتها را دریافته است و به این دلیل جدا در صدد کاستن از حضور و هزینههای نظامی خارج از کشور و پرداختن به نوسازی و مدرنیزه کردن و رفاه بیشتر داخلی است. موضوع صلح اعراب و اسرائیل که تهدیدهای جمهوری اسلامی در ضدیت با اسرائیل از یکسو و هراسناک شدن اعراب از سلطه تشیع بعلاوه سرعت توسعهاقتصادی اعراب که با دوری گزیدن از صرف دارایی برای خصومت با اسرائیل شد و مقابله با رزمندگاننیابتی ایران، آنها را به پذیرش صلح با اسرائیل ترغیب کرد که دستاورد مهمی برای ترامپ و آمریکا بود و تصور میرود اعراب نیز با اجتناب از شعارهای پرهزینه دیرین، خواهان حفظ آن باشند. بایدن هم این معاهدات صلحآمیز را به سود خود میداند و با خشنودی خواهان دوام و پیوستن کشورهای عربی دیگر به آن خواهد بود.
استاد فریدونمجلسی در خصوص آینده منازعات خاورمیانه پس از خروج آمریکا از این منطقه و برنامه دولتبایدن برای خاورمیانه بدون آمریکا بیان داشتند که، به نظر من آمریکا ضمن حمایت از بقای اسرائیل و پایبندی به دفاع از آن در چارچوب منافعملی خود، فقط موجودیت اسرائیل را میتواند تضمین کند که به رغم ادعاهای رقیبانمنطقهای، مرزهای آن به موجب قطعنامه های شورایامنیت و قراردادهایصلح با همسایگان و حقوقبینالملل رسمیت دارد و آمریکا مایل نخواهد بود که هزینههای ناشی از ماجراجوییهای اسرائیل و شهرکسازی و اعلام الحاق بخشهایی از آن را نیز به عهده گرفته و خصومت مشتریان عرب خود را موجب شود. فریدونمجلسی در ادامه تاکید نمود که، البته تداوم بازی پرهزینه جنگنیابتی ایران که از دید آمریکا صرفا برای ایران جنبه فرسایشی و تضعیفکننده دارد و به زیان آمریکا نیست. همچنین به باور فریدونمجلسی آمریکا میکوشد که در افغانستان نیز که ایران قاعدتا بیش از دیگران ذینفع است، جمهوری اسلامی را دخالت ندهد. در مورد افغانستان با توجه به ابراز نظر بایدن پیش از ریاستجمهوری، احتمالا تفکیک آن کشور به دو بخش فرهنگی و نژادی پشتونی در اختیار طالبان رام شده و دری و ازبکی با حداقل نفوذ ایران است.
این تحلیلگر برجسته و دیپلمات کهنهکار کشورمان در پایان عنوان داشت که، به نظر اینجانب زیانهای ایران در انزوا و حتی عدمرابطه استوار و رابطه همراه با تردید و بیم با همسایگان، توجیهگر اقدامات برونمرزی و تحریمآفرین ایران نیست و در آینده تعدیل خواهد شد. منافعملی اقتضا میکند که ایران با خروج از جنگ و انزوا بتواند استقلال بانکی و تجارتخارجی خود را بازستانده و بتواند از مزیتهاینسبی منابعطبیعی و انسانی و زیربناهای مناسب اقتصادی و صنعتی و صنایع زیردستی نفت و گاز خود در راه تعالی و رفاه ملت آسیبدیده خود بهرهمند شود.
تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل