شیلا سیف الدینی

 ✍سفر آتی رییس جمهور به مسکو دراین مقطع و در روند مذاکرات وین و آینده سیاست خارجی ایران در منطقه و جهان، در اذهان تحلیگران و  البته در عرصه عمل تعبیری دوگانه خواهد داشت.

✍در فضای داخلی بسیاری به این سفر خرده گرفته و متمایل شدن سیاست خارجی کشور به سمت شرق را ناکارآمد می دانند.این نگاه را میتوان نتیجه عملکرد وازرت امور خارجه و حکومت در نگاهی نامتوازن به روابط ایران با شرق و غرب دانست.

 ✍گروهی نیز تنها روسیه و البته چین را نجات بخش ایران از تحریمها و ایستادگی در مقابل زیاده خواهی غرب می دانند،  اما به دور از افراط و تفریط در تحلیلها و عملکرد تصمیم گیرندگان، از نگاهی دیگر این سفر می تواند حامل پیامهای منطقی و متعادلی به‌ روسیه ی موثر در منطقه، کشورهای پیرامونی و بین المللی نیز باشد. روسیه عضو موثر شورای امنیت بوده و دارای جایگاه بین المللی مناسب و قدرت چانه زنی در مسائل منطقه ای است.

✍بی تردید روابط کشورها باید متضمن سود و تامین‌کننده منافع ملی باشد؛ نگرانی های روسیه از ایران پس از برجام و قراردادهای تجاری و همکاریهای احتمالی اقتصادی پسا تحریمی ایران با کشورهای غربی است.گویا گفتگو و امضاء سند بلند مدت ۲۰ یا ۲۵ ساله همکاریهای ایران و روسیه در این سفر مطرح است.

✍سندی بر مبنای همکاری های سیاسی،اقتصادی، فرهنگی و نظامی با روسیه که رییس جمهور باید هوشیارانه ضمن دقت در مفاد آن استقلال و اراده سیاسی ایران را به طرف روسی گوشزد و روابط خود با دیگر کشورها را به سبب این سند مخدوش نسازد.

✍فرصت طلبی پوتین در منطقه اوراسیا و شرق اوکراین،انگیزه قدرت نمایی تزارگونه او از دخالت های منطقه ای در غرب آسیا و یا به عنوان یکی از موثرترین کشورهای عضو برجام در نقش میانجی گفتگوهای بین ایران و آمریکا را نشان می دهد .

✍توییتهای مذاکره کننده روسیه در روند گفتگوهای وین موید همین امر  و تاکیدی بر سیاستهای روسیه ی پوتین و نقش آن در بحران های منطقه ای و موثر بر رویدادهای بین المللی است.

✍روسیه مانند هر کشوری در صحنه بین المللی بدنبال کسب منافع است و یکی از اهداف روسیه پس از رفع تحریم های تسلیحاتی ایران توسط سازمان ملل در اکتبر ۲۰۲۰، فروش تسلیحات نظامی است.

 ✍زمانی رقابت جاری بین آمریکا با چین و روسیه می تواند پتانسیل خوبی برای جلب امتیازات و زمینه ساز بهره گیری ایران از شرایط بوجود آمده باشد؛ که ایران همه تخم مرغهای خود را در سبد شرق نگذاشته و اگر قرار بر امضا توافقنامه جدید و یا تمدید توافقنامه ۲۰۰۱ با روسیه باشد، دست خود را در قراردادهای احتمالی پسا تحریمی با دیگر کشورها نبندد. و همسایه شرقی را  متوجه تغییرات در نگرش (البته امیدوارانه) سیاست خارجی نوین ایران سازد.

✍ضمن اینکه این سفر میتواند به عنوان اهرم چانه زنی برای ایران در مذاکرات با طرفهای غربی تلقی شود، با توجه به سابقه همکاریهای دو کشور روسیه و ایران در سوریه و فروش احتمالی تسلیحات نظامی این کشور به ایران و از طرفی از جانب روسیه نیز بعنوان اهرمی در مقابل غرب نیز مورد بهره برداری قرار گیرد.

✍گره زدن امنیت و اقتصاد و تجارت کشور به یک‌ بلوک و عدم تنوع سازی در روابط بین الملل موجبات تضعیف منافع ملی و سوء استفاده قدرت های تاثیر گذار بین المللی بر منطقه را فراهم می سازد.

✍رییس جمهور اگر قصد توازن سازی مثبت بین شرق و غرب را دارد، باید با هوشیاری این سفر پر حرف و حدیث!را در جهت منافع ملی مردم خویش سامان دهد، و اجازه استفاده از کارت ایران را نه به شرق فرصت طلب و نه به غرب زیاده خواه داده و  گفتگوهای جاری برجامی را در جهت شکستن سد تحریم و در محدوده «منافع مشترک» خود با گفتگوی مستقیم با آمریکا و رعایت «ا‌دبیات بین الملل» حقوق ملت خویش را تامین کند،انچنان که در یادداشت قبلی نویسنده  بدان اشاره کرده است.

تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل