گزارش نشست مجازی کمیته روابط بین‌الملل انجمن علمی مطالعات صلح ایران

به همت کمیته روابط بین‌الملل انجمن علمی مطالعات صلح ایران، در تاریخ پنجشنبه 22 مهرماه، نشست علمی با موضوع بحران افغانستان، ظهور مجدد طالبان و سرنوشت صلح در منطقه و جهان به صورت آنلاین(اسکای‌روم) برگزار گردید. دکتر حسین‌علایی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه‌تهران، دکتر محسن مدیر‌شانه‌چی، استاد بازنشسته دانشگاه آزاد‌اسلامی واحد مشهد، دکتر محمد‌منصور‌نژاد، عضو هیئت مدیره انجمن علمی مطالعات صلح ایران و دکتر رامتین‌رضایی، مدرس دانشگاه و دبیر‌اجرایی کمیته روابط بین‌الملل انجمن علمی مطالعات صلح‌ایران، مهمانان این نشست آنلاین بودند. دکتر امیر‌هوشنگ میرکوشش‌، استاد دانشگاه و دبیر‌علمی کمیته روابط بین‌الملل انجمن علمی مطالعات صلح ایران مدیریت این نشست را بر عهده داشتند.

  در ابتدای این نشست آنلاین، دکتر حسین‌علایی استاد دانشگاه و از فرماندهان نظامی پیشین کشورمان در دوران دفاع‌مقدس، ضمن بررسی و تبیین تحولات اخیر در افغانستان و منطقه، به ریشه‌های تاریخی ظهور این پدیده از زمان اشغال افغانستان توسط شوروی‌سابق در ابتدای دهه 1980 میلادی پرداخته و با اشاره به حمایت آمریکا و غرب و دیگر دول اسلامی از جریانات اسلامگرایانه‌ به منظور مقابله با شوروی و کمونیسم، ریشه ظهور طالبان و القاعده‌ را در مجاهدین افغان و عرب آن دوران و انشعابات این جریان پس از خروج شوروی از افغانستان و سقوط کمونیسم دانستند.

  دکتر محسن مدیرشانه‌چی دیگر میهمان و سخنران این نشست، بحران و وضعیت ایجاد شده در افغانستان را از بعد و در رویکردی فرهنگی مورد غور و بررسی قرارداده و ظهور مجدد طالبان در افغانستان را تهدیدی بر علیه زبان و فرهنگ فارسی دانسته و بحران فعلی در این کشور را ناشی و تحت تاثیر جریانات و عوامل مستقیم و غیر‌مستقیم فارسی‌ستیز در افغانستان و منطقه تبیین نمودند. دکتر محسن مدیر‌شانه‌چی همچنین بر ضرورت همکاری و همیاری فرهنگی کشورهای فارسی‌زبان برای حفظ این زبان و فرهنگ در افغانستان و مبارزه با جریان ضد‌فرهنگی حاکم بر افغانستان تاکید موکد نمودند.

 دیگر سخنران و مهمان این نشست آقای دکتر محمد‌منصور‌نژاد عضو هیئت‌مدیره انجمن علمی مطالعات صلح بودند. دکتر منصور‌نژاد با رویکردی انتقادی حمایت کشورهای منطقه و جهان و خصوصا دستگاه دیپلماسی کشورمان از جریان طالبان را خطایی‌ استراتژیک دانستند که تبعات گسترده و منفی فراوانی خصوصا در زمینه‌های امنیتی، فرهنگی و ایدئولوژیک برای جهان، منطقه و کشورمان در برخواهد داشت. دکتر منصور‌نژاد نگاه و باور به تغییر، اصلاح و تحول‌یافتگی طالبان را برداشت و باوری اشتباه دانسته و تاکید داشتند که ظهور طالبان در افغانستان به معنی ظهور مجد القاعده‌ و داعش‌ در این کشور و در نزدیک مرزهای ایران است و باید بسیار هوشیارانه‌ و با نگرانی تحولات افغانستان را ارزیابی و رصد نمود.

 آخرین سخنران این نشست، دکتر رامتین‌رضایی مدرس دانشگاه و دبیر‌اجرایی کمیته روابط بین‌الملل انجمن علمی مطالعات صلح‌ایران بود. ایشان مساله خروج آمریکا از افغانستان را به دکترین‌ کلان آمریکا یعنی خروج این کشور از خاورمیانه و عزیمت به منطقه آسیا-پاسیفیک‌ مرتبط دانسته که در زمان باراک‌اوباما طرح و در دستور‌کار سیاست‌خارجی ایالات متحده‌آمریکا قرار گرفت. اما به باور وی نحوه خروج آمریکای تحت زعامت‌ جو‌بایدن از افغانستان و واگذاری این سرزمین به طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی فاجعه و جنایتی غیرقابل‌ گذشت و بخشش است. ایشان همچنین با طرح این سناریوی احتمالی عنوان داشتند که در راهبرد کلان و نوین آمریکا، چین می‌تواند نقش یک دشمن فرضی و بسیار ترسناک را ایفا کند، همان نقشی که زمانی شوروی و کمونیسم ایفا می‌نمود، اما با پایان جنگ‌سرد هیچ تهدید فرضی دیگری برای تضمین و توجیه رهبری یکجانبه آمریکا بر جهان به منصه‌ ظهور نپیوست‌.

  در پایان این نشست سخنرانان به پرسش‌های حضار پاسخ دادند.   

تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل