مجید نوری عضو هیئت تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل

سال 1400 با تمام تلخی‌ها و شادی‌هایی که برایمان به ارمغان آورد به تاریخ پیوست و به پایان راه خود رسید؛ از همان ابتدای سال 1400 جهان دچار بحران بزرگی مبنی بر بسته شدن کامل کانال سوئز، جنگ اسرائیل و فلسطین، پایان کار بنیامین نتانیاهو و آنگلا مرکل پس از سالها از قدرت، بحران اوکراین و جنگل روسیه و اوکراین، مسئله هسته‌ای ایران، راهیابی تیم ملی فوتبال ایران به جام جهانی 2022 قطر و انتخابات ریاست جمهوری ایران و پارلمان در عراق شد. ما در این مقاله به صورت کوتاه و مختصر به مهمترین تحولات و رخدادهای جهان در سال 1400 خواهیم پرداخت پس در ادامه مطلب همراه ما باشید.

بسته شدن کانال سوئز

تنها چند روز پس از آغاز سال 1400 خورشیدی در نوروز یک حادثه دریایی مبنی به گل نشستن کشتی کانتینربر «اورگرین» در کانال سوئز همه را نگران و باعث مختل شدن حمل‌ونقل دریایی به مدت یک هفته شد. از اهمیت کانال سوئز در حمل‌ونقل دریایی می‌توان به این مورد مهم اشاره نمود که بیش از ۷ درصد تجارت دریایی از طریق این کانال انجام می‌شود.

جنگ اسرائیل و فلسطین

جنگ 11 و 12 روزه حماس و رژیم صهیونیستی در اردیبهشت 1400 به آتش بس ختم شد. جنگ اسرائیل و گروه‌های مقاومت فلسطین از روز 10 می آغاز و در 21 می با میانجی‌گری برخی بازیگران خارجی و داخلی پایان یافت.

پایان کار نتانیاهو از قدرت پس از 12 سال

دو هفته پس از پایان جنگ اسرائیل و فلسطین و ایجاد آتش بس دوران سیاه بنیامین نتانیاهو در دفتر نخست‌وزیری رژیم صهیونیستی نیز به پایان رسید و نفتالی بنت به جای وی بر مسند قدرت نخست‌وزیری نشست. جالب است بدانید که نتانیاهو با پشت سر گذاشتن دیوید بن گوریون با ۱۲ سال طولانی ترین دوره نخست‌وزیری این رژیم را تجربه کرد.

انتخابات ریاست جمهوری ایران

انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در تاریخ ۲۸ خرداد 1400 برگزار و طی آن سید ابراهیم رئیسی با بیش از 18 میلیون رای و درصد آرای 62 درصد به عنوان هشتمین رئیس‌جمهور ایران انتخاب شد. این انتخابات همزمان با انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا و همچنین میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی و میان‌دوره‌ای دوم مجلس خبرگان رهبری برگزار شد. مشارکت مردم در این انتخابات ۴۸٪  درصد بود که پایین‌ترین میزان مشارکت پس از پیروزی انقلاب به شمار می رود. جالب است بدانید که رأی‌های باطله این انتخابات نیز ۱۳٪ بود که بالاترین میزان رأی‌های باطله در تاریخ انتخابات ریاست‌جمهوری ایران محسوب می‌شود.

برجام یا توافق هسته‌ای ایران به قدرت‌های بزرگ

برجام از جمله چالش‌های پیش روی ایران با قدرت‌های بزرگ طی سالهای اخیر به شمار می رود. برجام نخستین بار در سال 2015 میان ایران و شش قدرت خارجی آمریکا، روسیه، فرانسه، انگلیس، چین و آلمان به امضا رسید که پس از گذشت چند سال با خروج رئیس‌جمهور پیشین آمریکا (ترامپ) از آن به پایان راه خود رسید، با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا و ایران و پیروزی بایدن و رئیسی بازگشت به توافق هسته‌ای بیش از هر زمان دیگری مطرح شد که در این میان تیم ایرانی برای راستی آزمایی خواستار لغو تمامی تحریم‌های برجامی و ارائه تضمین مبنی بر عدم خروج آمریکا از برجام شد. برای احیای برجام چندین دور مذاکرات برای رسیدن به توافق هسته‌ای برگزار شده که علی‌رغم پیشرفت‌هایی که داشت به توافق در سال 1400 ختم نشد.

خروج نظامیان آمریکا از افغانستان پس از 20 سال

جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا پس از رسیدن به قدرت دستور خروج کامل نیروهای خود از افغانستان را تا ۸ شهریور (۳۱ اوت) صادر کرد و پس از آن نظامیان آمریکایی به تدریج خاک افغانستان را ترک کردند و به این ترتیب ارتش آمریکا پس از ۲۰ سال به استقرار خود در افغانستان پایان داد. آخرین نیرو‌های نظامی آمریکا افغانستان را در ۳۰ آگوست (هشتم شهریور) ترک کردند و به درگیری تقریباً ۲۰ ساله پایان دادند.

قدرت گرفتن طالبان در افغانستان

همزمان با خروج سربازان آمریکایی از افغانستان نیروهای طالبان هر روز شهرهای مهم افغانستان را تصرف کردند و در نهایت به کابل رسیدند و پایتخت این کشور را هم به تصرف خود در آوردند و پس از سالها دوباره امارت اسلامی افغانستان را پایه‌ریزی کردند.  

واکسیناسیون عمومی کرونا

با شروع تابستان علاوه بر تولید واکسن داخلی کرونا واردات واکسن نیز شتاب بیشتری به خود گرفت و بیشتر مردم با استفاده از واکسن‌های موجود برکت، سینوفارم و آسترازنکا خود را در برابر ویروس کرونا ایمن کردند طوریکه بیشتر افراد دوز سوم واکسن کرونا یا دوز یادآور را نیز دریافت کردند.

انتخابات پارلمان عراق
مهرماه ۱۴۰۰ با برگزاری انتخابات پارلمان در عراق جریان صدر به عنوان برنده انتخابات تعیین شد. این گروه با کسب ۷۳ کرسی از ۲۳۹ کرسی عراق، نفوذ بالایی در تصمیم گیری‌های کلان سیاسی به  ویژه تعیین سرنوشت رئیس پارلمان و رئیس‌جمهور خواهد داشت. کمیساریای عالی انتخابات عراق شمار افراد واجد شرایط برای رای دادن را 22116368 نفر اعلام کرده بود که از این تعداد 9 میلیون نفر در انتخابات شرکت کردند، درصد مشارکت مردم در این انتخابات 44 درصد بود.

پایان کار آنگلا مرکل پس از 16 سال

آنگلا مرکل صدراعظم آلمان طی مراسمی در آذرماه به طور رسمی پس از 16 سال از قدرت خداحافظی کرد. آنگلا مرکل نه تنها رهبری آلمان بلکه به نوعی رهبری اروپا را نیز برعهده داشت و بسیاری معتقدند که نفوذ او تا سال ها در آلمان ادامه خواهد داشت. آنگلا مرکل برای نخستین بار در 22 نوامبر 2005  به صدراعظمی آلمان برگزیده شد و طی این سالها با اقدامات خود وجهه و تاثیر آلمان را تا حدود زیادی ارتقا بخشید.

بحران قزاقستان

اعتراضات گسترده در قزاقستان در پی افزایش بهای گاز مایع از روز چهارشنبه ۵ ژانویه 2022 میلادی ( ۱۵ دی 1400) علیه سیاست‌های اقتصادی دولت آغاز و به سرعت همه شهرهای این کشور را به صحنه اعتراضات گسترده علیه سیاست‌های دولت تبدیل کرد، طوریکه شهرهای مختلف این کشور با افتادن سلاح به دست معترضان به صحنه جنگ داخلی بدل و با ورود نظامیان روسیه برای کنترل اوضاع ابعاد پیچیده‌ای به خود گرفت که البته در نهایت پس از چندین روز اعتراضات به پایان رسید.

حمله روسیه به اوکراین

سال ۱۴۰۰ با حمله روسیه به اوکراین به پایان رسید. حمله روسیه به اوکراین را می‌توان بزرگ‌ترین حمله نظامی متعارف به خاک اروپا از زمان جنگ جهانی دوم دانست که با محکومیت گسترده بین‌المللی از جمله تحریم‌های جدید علیه روسیه همراه شد.

در ۲۱ فوریه ۲۰۲۲، روسیه به‌طور رسمی جمهوری خلق دونتسک و جمهوری خلق لوهانسک، دو کشور خودخوانده در منطقه دونباس در شرق اوکراین را به‌رسمیت شناخت و نیروهای خود را به این مناطق اعزام کرد. روز بعد، شورای فدراسیون روسیه به‌اتفاق آرا به پوتین مجوز استفاده از نیروی نظامی در خارج از مرزهای روسیه را صادر کرد. حدود ساعت ۰۵:۰۰ صبح (به‌وقت اروپای شرقی) در ۲۴ فوریه، پوتین از آغاز یک عملیات نظامی ویژه در شرق اوکراین خبر داد. دقایقی بعد، شلیک موشک به مناطقی در سراسر اوکراین، از جمله پایتخت، کی‌یف شروع شد و جنگ آغاز شد.

سفر به قطر با اسکوچیچ

هفتم بهمن ۱۴۰۰ تیم ملی کشورمان با پیروزی مقابل تیم ملی عراق موفق شد حکم صعود به جام جهانی قطر را امضا و اولین مسافر آسیایی این رقابت‌ها بعد از قطر میزبان لقب بگیرد. این سومین صعود پیاپی تیم ملی ایران و در مجموع هفتمین صعود به جام جهانی بود که توسط شاگردان اسکوچیچ رقم خورد.

حذف استقلال و پرسپولیس از آسیا

یکی از تلخ‌ترین اتفاقات تاریخ فوتبال ایران در سال 1400 حذف استقلال و پرسپولیس از آسیا بود.

ورود رسمی سرخابی به فرابورس

در آخرین روزهای سال ۱۴۰۰  بالاخره پس از گذشت بیش از ۲۰ سال که دولت دم از واگذاری سهام دو باشگاه استقلال و پرسپولیس می‌زد ورود سرخابی به فرابورس کلید خورد و این دو باشگاه پرطرفدار به بازار بورس راه پیدا کردند.

سخن پایانی

سال 1400 در حالی به پایان خود رسید که هنوز جنگ در اوکراین و تورم در ایران، بحران سوخت و انرژی در جهان در پی حمله روسیه به اوکراین و تحریم این کشور، بحران فلسطین و ... هنوز ادامه دارد. 

تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل

منابع

ویکی پدیا

خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا، کد خبر 1400122721713   

پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران کد خبر1536654