دکتر زهرا شریف زاده
عربستان سعودی در اولین سال ریاست جمهوری جو بایدن در سال 2020 بیش از 25 میلیون دلار را برای عملیات نفوذ خارجی و لابیهایی که ایالات متحده را هدف قرار داده بودند،هزینه کرد که این مبلغ بجز آن مبلغ 39 میلیون دلار سال 2018 بود که عوامل خارجی برای بازسازی تصویر عربستان سعودی پس از کشته شدن جمال خاشقجی، روزنامهنگار واشنگتن پست در کنسولگری عربستان سعودی در ترکیهدر سال 2018 انجام دادند. همچنینپادشاهی از ژانویه 2021 ده ها میلیون دلار برای تقویت قدرت در صحنه بین المللی و پاکسازی وجهه خود در بحبوحه اتهامات فزاینده در مورد نقض حقوق بشر و تشدید تنش هادر مورد فروش نفت و تسلیحات هزینه کرد.لازم به ذکر است که منافع عربستان سعودی از سال 2016 تاکنون بیش از 142 میلیون دلار برای عملیات های لابی و نفوذ در ایالات متحده هزینه شده است .
پس از انتخاب بایدن، عربستان سعودی به «اجرای استخدام» روی آورد و چندین عامل خارجی و لابیگر را برای تلاشهایی که دولت جدید را هدف قرار میداد، به خدمت گرفت. انبیسی نیوز هم گزارش داد که عملیات نفوذ شامل «مذاکرات پرتنش پشت پرده» برای ملاقات بایدن با محمد بن سلمان، یکی از اعضای سلطنتی سعودی بوده است بگونه ای که بایدن در جریان مناظره اولیه ریاستجمهوری دموکراتها در سال 2019، عربستان سعودی را به دلیل نقش این کشور در قتل خاشقجی محکوم کرد.هرچند دولت بایدن این تصمیم را گرفت اما در روند دادگاه بدنبال اعطای مصونیت حاکمیتی برای ولیعهد عربستان بودکه به عنوان نخست وزیر باید مصونیت او تضمین میشد تا پیگیری قانونی در مورد وی صورت نگیرد و او را در برابر افشای در دادگاه های ایالات متحده محافظت کند.گرچه نقش جدید احتمالاً توازن قوا را در عربستان سعودی تغییر نخواهد داد زیرا ولیعهد عربستان به طور گسترده حاکم واقعی پادشاه و وارث تاج و تخت محسوب می شود و کشور را برای پدرش، ملک سلمان بن عبدالعزیز، اداره می کند.
از طرفی تلاشهای دولت بایدن برای تقویت روابط قویتر با عربستان سعودی پس از ممنوعیت واردات نفت روسیه از سوی ایالات متحده پس از حمله روسیه به اوکراین، و پس از صرف میلیونها دلار از عربستان سعودی برای عملیاتهای نفوذ علیه ایالات متحده تشدید شد.بر اساس اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، عربستان سعودی دومین تولیدکننده بزرگ نفت در سال 2021 بود که حدود 10 درصد از نفت جهان را با 8/10 میلیون بشکه در روز تولید می کرد.دولت بایدن ابراز امیدواری کرد عربستان سعودی تولید نفت خود را افزایش خواهد داد زیرا ایالات متحده پس از تشدید تحریمهای نفتی روسیه به دلیل تهاجم کرملین به اوکراین با کمبود مواجه شده است. اوپک پلاس نیز در آنزمان با کاهش شدید تولید نفت موافقت کرد و احتمال افزایش قیمت بنزین را در هفتههای قبل از انتخابات میاندورهای زمانی که دموکراتها از کنترل مجلس نمایندگان و سنای ایالات متحده دفاع میکردند، افزایش داد.در این راستا اعضای دموکرات کنگره خواستار کاهش فروش تسلیحات به عربستان سعودی شدند.به گفته مؤسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم که بیش از 14 میلیارد دلار فروش تسلیحات از ایالات متحده به عربستان سعودی را از سال 2016 تا 2021 دنبال کرده است، عربستان سعودی بزرگترین واردکننده تسلیحات و تجهیزات نظامی ایالات متحده است. بایدن متعهد شد که فروش تسلیحات را متوقف کند. تسلیحات تهاجمی به پادشاهی در ابتدای ریاست جمهوری وی، که منجر به پایین ترین سطح پنج سال اخیر تسلیحات "دفاعی" از جمله موشک های هوا به هوا به عربستان سعودی در سال 2021 شد.به طوری که 650 میلیون دلاری موشک هوا به هوا در نوامبر 2021 به عربستان فروخته شد . منافع صنعت دفاعی ایالات متحده با دستور کار عربستان سعودی در ارتباط با ادامه حمایت ایالات متحده از جنگ عربستان در یمن است که میلیاردها دلار از فروش تسلیحات ایالات متحده را به همراه داشته است.حتی تنها چند هفته پس از ضربه اول بایدن و همان روزی که سازمان ملل تمدید دو ماهه آتش بس عربستان در یمن را اعلام کرد، دولت بایدن فروش چند میلیارد دلاری تسلیحات به عربستان سعودی را تصویب کرد.به عنوان بخشی از این قرارداد، عربستان سعودی خواستار خرید 300 موشک پاتریوت ساخت شرکت ریتون و همچنین پشتیبانی دیگر برای موشک های بالستیک تاکتیکی شد. ارزش این معامله 05/3 میلیارد دلار بود.
اما عربستان سعودی در انتخابات 2024 آمریکا نقش مهمی در زمینه روابط دیپلماتیک و توافقهای امنیتی. در حال حاضرایفا می کند. دولت بایدن و عربستان در حال نهایی کردن توافقی هستند که شامل تضمینهای امنیتی و کمکهای هستهای غیرنظامی میشود. این توافق میتواند تأثیرات عمیقی بر سیاست خارجی آمریکا و روابط این کشور با عربستان داشته باشد. از سوی دیگر، نامزد جمهوریخواه، دونالد ترامپ، به انتقاد از دولت بایدن پرداخته و مدعی شده که سیاستهای بایدن باعث دور شدن عربستان از آمریکا و نزدیکی آن به چین شده است. این اظهارات نشاندهنده تنشهای موجود در روابط دو کشور و تأثیر آن بر انتخابات آینده است. علاوه بر این، تحلیلگران بر این باورند که هر دو نامزد انتخاباتی، چه بایدن و چه ترامپ، باید به توافقات با عربستان توجه ویژهای داشته باشند. این توافقات میتواند شامل امنیت و همکاریهای اقتصادی باشد که به نفع هر دو طرف خواهد بود. در واقع، ایجاد پایههای محکم برای رئیسجمهور آینده آمریکا در روابط با عربستان، یکی از اولویتهای کلیدی به شمار میرود. به طور کلی، عربستان سعودی به عنوان یک بازیگر کلیدی در سیاست خارجی آمریکا، به ویژه در زمینه امنیت و انرژی، در انتخابات 2024 تأثیرگذار خواهد بود.
در نهایت می توان گفت انتخابات 2024 ایالات متحده میتواند منافع متعددی برای عربستان سعودی به همراه داشته باشد. در زیر به برخی از این منافع اشاره میشود:
1-تغییر سیاستهای امنیتی
عربستان سعودی ممکن است از تغییرات سیاسی در ایالات متحده بهرهبرداری کند. اگر دونالد ترامپ یا نامزد جمهوریخواه دیگری برنده شود، احتمالاً سیاستهای حمایتی از عربستان و توافقات امنیتی جدید تقویت خواهند شد. ترامپ علاقه خاصی به همکاری با کشورهای خلیج فارس، به ویژه عربستان، دارد و ممکن است به دنبال دستیابی به توافقاتی باشد که به نفع این کشور باشد.
2-تقویت روابط با ایالات متحده
در صورت پیروزی نامزد جمهوریخواه، عربستان میتواند روابط خود را با ایالات متحده تقویت کند و از این طریق به دنبال افزایش حمایتهای نظامی و اقتصادی باشد. این امر به عربستان کمک میکند تا در برابر تهدیدات منطقهای و به ویژه ایران، موضع قویتری اتخاذ کند.
3-تأثیر بر توافقات بینالمللی
عربستان سعودی میتواند از انتخابات آمریکا برای تأثیرگذاری بر توافقات بینالمللی استفاده کند. به عنوان مثال، در حال حاضر مذاکراتی برای توافقات امنیتی و اقتصادی بین دو کشور در حال انجام است و عربستان ممکن است بخواهد با تغییر در سیاستهای ایالات متحده، این توافقات را به نفع خود تغییر دهد.
4-مدیریت تنشها در منطقه
عربستان به عنوان یک بازیگر کلیدی در خاورمیانه میتواند از نتایج انتخابات برای مدیریت تنشها در منطقه بهرهبرداری کند. هر گونه تغییر در سیاستهای ایالات متحده میتواند بر وضعیت امنیتی و اقتصادی عربستان تأثیرگذار باشد و این کشور میتواند از این فرصت برای تقویت موضع خود استفاده کند.. به طور کلی، عربستان سعودی با توجه به نتایج انتخابات 2024 ایالات متحده، میتواند به دنبال تقویت روابط با واشنگتن و بهرهبرداری از فرصتهای جدید در زمینههای امنیتی و اقتصادی باشد.
از طرفی عربستان سعودی میتواند در انتخابات 2024 ایالات متحده نقش مهمی ایفا کند. برخی از عوامل کلیدی که باعث اهمیت این کشور در این انتخابات میشوند عبارتند از:
1- روابط نزدیک با جمهوریخواهان:عربستان سعودی روابط نزدیکی با حزب جمهوریخواه و به ویژه دونالد ترامپ دارد. ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود از عربستان حمایت کرد و این کشور امیدوار است که با پیروزی جمهوریخواهان در انتخابات 2024، این روابط تقویت شود.
2-حمایت مالی از کارزار انتخاباتی جمهوریخواهان: رسانههای غربی از کمک چند میلیارد دلاری ولیعهد سودازده سعودی به خانواده «دونالد ترامپ»، برای کمک به کارزار انتخاباتی بعدی او، خبر میدهند. ترامپ بن سلمان را گاو شیرده خوانده بود.گویا سعودیها رئیسجمهور آمریکایی را که بیش از بقیه رؤسای جمهور، آنان را «گاو شیرده» میدانست، به «جو بایدنِ» فرتوت و دیگران ترجیح میدهند؛ به ویژه «محمد بن سلمان»، ولیعهد سفاک و سودازده سعودی، که چندان میانه خوشی با دموکراتهای حاکم بر آمریکا ندارد و میتوان تصمیم اخیر رژیم سعودی و روسیه در اوپک پلاس برای کاهش تولید نفت تا 2 میلیون بشکه در روز را در واقع یکی از مصادیق کارشکنیهای بن سلمان علیه دولت بایدن دانست.
حالا رسانههای آمریکایی و اروپایی فاش کردهاند که محمد بن سلمان میلیاردها دلار برای خانواده دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا، برای حمایت از بازگشت او به کاخ سفید، هزینه میکند.
3-اهمیت استراتژیک عربستان برای آمریکا:عربستان سعودی به دلیل موقعیت استراتژیک، ذخایر عظیم نفت و گاز و نقش آن در ثبات منطقه، از اهمیت زیادی برای سیاست خارجی آمریکا برخوردار است. هر دو حزب آمریکایی تمایل دارند روابط خود با این کشور را حفظ کنند.
4- نقش عربستان در مدیریت تنشهای منطقهای:عربستان به عنوان یک بازیگر کلیدی در خاورمیانه میتواند در مدیریت تنشهای منطقهای نقش مهمی ایفا کند. ثبات این کشور برای آمریکا حائز اهمیت است و هر دو حزب تمایل دارند با عربستان همکاری کنند. در مجموع، روابط نزدیک عربستان با جمهوریخواهان، حمایت مالی از آنها، اهمیت استراتژیک این کشور برای آمریکا و نقش آن در ثبات منطقه، باعث میشود که عربستان در انتخابات 2024 آمریکا نقش مهمی داشته باشد.
تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل